EMPS 2024 (ವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಚಾರ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಯೋಜನೆ 2024) ಎಂಬುದು ಭಾರತದ ಭಾರೀ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮೂಲಕ ಜಾರಿಗೊಂಡ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ಹಾಲು ಉತ್ಪದಕರಿಗೆ ಉಚಿತ Electric Scooter ಸಿಗಲಿದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆ “ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತ”ದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಡಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿದ್ದು, ಇಂಧನದ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ವಚ್ಛ ಶಕ್ತಿ ಬಳಕೆಯತ್ತ ದೇಶವನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಗಳು
- ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಅಗ್ಗದ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು.
- ದೇಶೀಯ ವಾಹನ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡುವುದು.
- ಕಾರ್ಬನ್ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಹಸಿರು ಸಂಚಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಬಲ ನೀಡುವುದು.
- ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವುದು.
ಯೋಜನೆಯ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆ
EMPS 2024 ಯೋಜನೆ 2024ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 1ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಅವಧಿಯಾಗಿ ಜುಲೈ 31ರವರೆಗೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ನಂತರ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2024ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ಸುಮಾರು 778 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿತ್ತು.
ಅರ್ಹ ವಾಹನಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಾಯಧನ
- ಯೋಜನೆಯಡಿ ಇ-2 ಚಕ್ರ (e-2W) ಮತ್ತು ಇ-3 ಚಕ್ರ (e-3W) ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
- ಈ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ನೇರ ಸಹಾಯಧನ (ಸಬ್ಸಿಡಿ) ನೀಡುತ್ತದೆ.
- ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದಿತ ಉತ್ಪಾದಕರಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾದ ಮತ್ತು ಭಾರತದೊಳಗೆ ನೋಂದಾಯಿತ ವಾಹನಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಸಹಾಯಧನ ಲಭ್ಯ.
- ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಲು “ಫೇಜ್ಡ್ ಮ್ಯಾನುಫ್ಯಾಕ್ಚರಿಂಗ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ (PMP)” ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಾಹನಗಳು ತಯಾರಾಗಬೇಕು.
ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
- ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ: ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆ ಮೂಲಕ ಇಂಧನ ದೂಷಣೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಬನ್ ವಾಯುಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
- ಆರ್ಥಿಕ ಲಾಭ: ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚ ಪೆಟ್ರೋಲ್/ಡೀಸೆಲ್ ವಾಹನಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ.
- ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶ: ದೇಶೀಯ ವಾಹನ ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಲು ಸಾಧ್ಯತೆ.
- ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ: ಬ್ಯಾಟರಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸೌಕರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನವೀನತೆ ತರಲು ಯೋಜನೆ ಸಹಕಾರಿ.
ಯೋಜನೆಯ ಗುರಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು
ಯೋಜನೆಯು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಸುಮಾರು 5.6 ಲಕ್ಷ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯಧನ ನೀಡುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿತ್ತು — ಅದರಲ್ಲಿ 5 ಲಕ್ಷ e-2 ಚಕ್ರ ವಾಹನಗಳು ಮತ್ತು 60 ಸಾವಿರ e-3 ಚಕ್ರ ವಾಹನಗಳು ಸೇರಿವೆ.
ಜನರ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾದ ಕ್ರಮಗಳು
- ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ.
- ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ.
- ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸಹಾಯಧನ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಲು ವಿಶೇಷ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮತ್ತು ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಅಭಿಯಾನಗಳು.
ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಸೀಮಿತತೆಗಳು
- ಯೋಜನೆಯ ಅವಧಿ ಅಲ್ಪಕಾಲಿಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ವ್ಯಾಪಕ ಪರಿಣಾಮ ತಲುಪಲು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು.
- ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಧನ ಕೆಲವೊಂದು ವಾಹನ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ e-2W ಮತ್ತು e-3W.
- ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಸರಬರಾಜು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬ ಕಂಡುಬಂತು.
ಭವಿಷ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ
EMPS 2024 ಯೋಜನೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆಯತ್ತ ಜನರನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ಯುವ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇಂತಹ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ದೀರ್ಘಾವಧಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕ ಪರಿಣಾಮ ಸಾಧ್ಯ. ಸರ್ಕಾರ ಈಗ ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲ್ಲಿ E-DRIVE ಮತ್ತು ಇತರ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
ಸಮಾಪ್ತಿ
EMPS 2024 ಒಂದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆದರೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಯೋಜನೆ ಆಗಿತ್ತು. ಇದರ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಹೆಚ್ಚಿತು ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ತಯಾರಿಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳು ದೊರಕಿದವು.
ಈ ಯೋಜನೆ ದೇಶದ ಹಸಿರು ಸಂಚಾರದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ತೆರೆಯಿತು — ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಯೋಜನೆಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಜಾರಿಯಾಗಿದರೆ ಭಾರತ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ “ಶೂನ್ಯ ಕಾರ್ಬನ್ ಉತ್ಸರ್ಗ” ದೇಶವಾಗುವ ದಾರಿಯತ್ತ ಸಾಗುತ್ತದೆ.